Η σύγχρονη κοινωνία αν μπορούσε να χαρακτηριστεί από κάτι είναι ο καταναλωτισμός ο οποίος επηρεάζει και το ίδιο το πρόσωπο αφού ο καθένας μας σαν μέρος αυτής της κοινωνίας ουσιαστικά την καθρεφτίζει και την αποτελεί.
Ο σύγχρονος άνθρωπος και ο καταναλωτισμός
Ο Καταναλωτισμός στην κοινωνία που ζούμε είναι ουσιαστικά το μεγαλύτερο χαρακτηριστικό της και επηρεάζει την προσωπικότητα μας ενώ κάποιοι φτάνουν στο σημείο να πιστεύουν ότι διαμορφώνει εξολοκλήρου την προσωπικότητα μας.
Σαν φιλοσοφία ο καταναλωτισμός βασίζετε στην χρόνια και μόνιμη αγορά και κατανάλωση νέων προϊόντων η υπηρεσιών με λίγη η και ελάχιστη προσοχή στης πραγματικές ανάγκες του κόσμου. Βασίζετε εξολοκλήρου στο καπιταλιστικό σύστημα και τρόπο ζωής και κινείται με τον σκοπό τη μεγιστοποίηση του κέρδους για τις επιχειρήσεις.
Ο καταναλωτισμός γεννήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα σαν μέσο ικανοποίησης των αναγκών του ατόμου και με την άνοδο του καπιταλισμού και του προσωποκεντρισμού έγινε το δημοφιλέστερο χαρακτηριστικό της ζωή μας. Οι άνθρωποι πια προσπαθούν όσο το δυνατόν περισσότερο να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους και να εκπληρώσουν τα όνειρα τους. Στην προσπάθεια για ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο και την ανάγκη της μεσαίας τάξης να ξεχωρίσει γεννήθηκαν αρκετά προϊόντα τα οποία είχαν ως στόχο την ανάδειξη μάλλον των διαφορών μεταξύ των τάξεων και των δυνατοτήτων που είχε κάθε μία για να απολαύσει της διάφορες ανέσεις.
Στα οφέλη που προσέφερε ο καταναλωτισμός είναι η πρόοδος των διαφόρων υπηρεσιών και προϊόντων, ο άνθρωπος πια αλλάζει σχεδόν καθημερινά ρούχα, αγοράζει το πανάκριβο άρωμα και δίνει εκατομμύρια για να πάρει τo αμάξι των ονείρων του. Ο Δυτικός πολιτισμός δημιούργησε μία πολύ όμορφη βιτρίνα και έκλεισε σε αυτή ότι πιο γοητευτικό και όμορφο μπορούσε να φανταστεί ο άνθρωπος.
Έξω από αυτή τη βιτρίνα όμως τι απέμεινε, τι έχασε η ανθρωπότητα για να κερδίσει το όμορφο άρωμα και την γοητεία της ασυδοσίας και του πλούτου και τέλος τι είναι αυτό που έχασε ο ίδιος ο άνθρωπος, ποιο είναι το τίμημα που πλήρωσε για να έχει αυτές τις ανέσεις;
Παρόλη την ψευδαίσθηση που πολλά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προσπαθούν να πουλήσουν με την κορύφωση το λεγόμενο Αμερικάνικο όνειρο που οι ίδιοι οι Αμερικάνοι έχουν αποδεχθεί ότι έχει αποτύχει σαν σκέψη, η πραγματικότητα είναι ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτό τον κόσμο δουλεύουν σε μία δουλειά που σιχαίνονται, αγοράζουν πράγματα που δεν χρειάζονται για να εντυπωσιάσουν ανθρώπους που ούτε καν τους συμπαθούν.
Η πίεση που προκαλείται από τα δεδομένα της κοινωνικής πραγματικότητας έχει δημιουργήσει δυστυχισμένους ανθρώπους που δεν τους χωράει η ζωή τους. Τελικά ο καταναλωτισμός σαν ιδέα μεταμορφώθηκε από προσπάθεια να καλυφθούν οι ανάγκες των ανθρώπων στο να της μεγαλώσει να της μεγιστοποιήσει και να καθιστά το άτομο ψυχολογικά μονίμως να νοιώθει κενό και ανολοκλήρωτο.
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙ Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ
1) Το θύμα της μόδας και η έλλειψη αυτοπεποίθησης
Πολλοί άνθρωποι νοιώθουν ανήμποροι να επιβληθούν με τον χαρακτήρα τους και γενικότερα τις δυνατότητες τους και νομίζουν ότι μπορούν μέσω της μόδας είτε να είναι πιο πετυχημένοι είτε πιο θελκτικοί στους άλλους. Κάτι τέτοιο όμως αποδεικνύετε ότι είναι λάθος γιατί αντί το ενδιαφέρον του ατόμου να στρέφετε στην ουσία τελικά στρέφετε προς το ανούσιο και τελικά βλαβερό για την προσωπικότητα του ατόμου. Υπάρχουν άτομα που είναι εξαρτημένα από τη μόδα και δεν κάνουν κανένα βήμα ακολουθώντας ακόμη και τις πιο εξωφρενικές συμβουλές της μόδας, πίσω από αυτό βέβαια κρύβετε η βαθιά ανασφάλεια του ατόμου ότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει διαφορετικά. Ένα ακόμη πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι ότι ο κόσμος αρχίζει και λειτουργεί σπασμωδικά στης αγορές του και τελικά μία αγορά δεν έχει σκοπό την κάλυψη κάποιας ανάγκης του ατόμου παρα μόνο την επιβεβαίωση ότι απλά ψώνισε. Πολλά πρόσωπα μπορεί να νοιώσουν πολύ άσχημα αν δεν μπορέσουν να έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε ψώνια ενώ τελικά το άτομο και μετά τις αγορές έπειτα από ένα σύντομο διάστημα ευχάριστων συναισθημάτων πάλι δεν νοιώθει καλά γιατί πολύ απλά πρέπει να μάθουμε ότι τα υλικά αγαθά δεν είναι αυτά που μας προσφέρουν την πραγματική ευτυχία.
2)ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Ο καταναλωτισμός είναι υπεύθυνος και για τις διαταραχές της διατροφής όπως η Βουλιμία και η νευρική ανορεξία, και οι δύο διαταραχές βασίζονται στα καταναλωτικά μοντέλα, από τη μία η Βουλιμία είναι αποτέλεσμα μίας κοινωνία που θεωρεί ότι όσο περισσότερο τόσο κάτι θα είναι καλύτερο ενώ φέρει επάνω της και το ζήτημα της εγκατάλειψης του εαυτού που έχει κάποιο πρόσωπο ύστερα από κάποια απογοήτευση, το πρόσωπο επηρεαζόμενο από μία κοινωνία που δεν έχει οικολογική συνείδηση τελικά λαμβάνει ευχαρίστηση με λάθος τρόπους. Στην νευρική ανορεξία δε ο ίδιος ο καταναλωτισμός απαιτεί από τις γυναίκες να έχουν κάποιον συγκεκριμένο σωματότυπο, οι γυναίκες παρόλο που είναι ελεύθερες στην Δυτική κοινωνία είναι πολλές φορές θύματα ενός κρυφού και βασανιστικού ρατσισμού, αυτού της ομορφιάς, για χάρη αυτής αρχίζει να διαμορφώνετε ένα λανθασμένο μοντέλο που τελικά στη συνέχεια οδηγεί στη νευρική ανορεξία.
3) ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ
Ο καταναλωτισμός ουσιαστικά βασίζετε στο σκεφτικό του Φασισμού που σύμφωνα με αυτό ένα επαναλαμβανόμενο μήνυμα στο τέλος όσο ψεύτικο και αν είναι θα πείσει τον κόσμο. Οι άνθρωποι κατακλύζονται από μηνύματα που δεν τους επιτρέπουν να ανακαλύψουν τους εαυτούς τους και τι είναι αυτό που πραγματικά του κάνει ευτυχισμένους στη ζωή. Οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν την επικοινωνία με τον ίδιο τους τον εαυτό και τελικά γίνονται δυστυχισμένοι και ανίκανοι να δημιουργήσουν, εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από μελαγχολία και κατάθλιψη γιατί ακριβώς έχουν χάσει αυτή την εσωτερική επαφή με τον εαυτό τους και τον αυτοσκοπό τους. Απομακρύνονται από αυτά που θα τους γεμίσουν πραγματικά και σταδιακά από τη στιγμή που αυτά που κάνουν και έχουν γύρω τους δεν τους αντιπροσωπεύουν τους απογοητεύουν και τους αναγκάζουν να κλειστούν στον εαυτό τους.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ
- Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τι είναι αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη.
- Να αφουγκραστούμε τον εαυτό μας και να κατανοήσουμε τους σκοπούς μας.
- Ότι κάνουμε πρέπει να γίνεται για να μπορέσουμε να κάνουμε τον εαυτό μας και τους ανθρώπους γύρω μας ευτυχισμένους και όχι απλά να ικανοποιήσει το εγώ μας ή να προκαλέσει τον θαυμασμό των άλλων προς το πρόσωπο μας γιατί μία πράξη που έχει σαν σκοπό μόνο τον θαυμασμό είναι ανούσια.
- Να κατανοήσουμε ότι τα υλικά αντικείμενα δεν είναι αυτά που φέρνουν την ευτυχία αλλά η προσωπική ολοκλήρωση και οι υγιείς σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μας.
- Δεν θα πρέπει να παρασυρόμαστε τόσο εύκολα από την επιφάνεια και τέλος
- Πρέπει να αναλογιστούμε ότι είμαστε μοναδικοί σε αυτό τον κόσμο και με τον ίδιο τρόπο τα πράγματα γύρω μας ταυτίζονται μοναδικά για αυτό καμία γενικευμένη ιδέα η διαφήμιση δεν μπορεί να μας αντιπροσωπεύσει πόσο μάλλον να μας επιβάλλει τον τρόπο του φέρεστε.
Η προσπάθεια μας αυτή δεν είναι κάτι εύκολο χρειάζεται μία μόνιμη μάχη αρχικά με το περιβάλλον μας και αυτό που μας προσφέρετε κάθε στιγμή γύρω μας. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση κάθε ανθρώπου όμως είναι τα μεγαλύτερα όπλα του. Δεν θα πρέπει να παρερμηνευτεί όμως αυτή η αντίδραση και σε ολοκληρωτική ακύρωση της καθημερινότητας μας μεταμορφώνοντας μας σε μοντέρνους «επαναστάτες» εξάλλου η ολοκληρωτική αντίθεση στον καταναλωτισμό τον προάγει ακόμη περισσότερο. Η έννοια της αυτάρκειας και του μέτρου που είχαν τόσο υπέροχα αναφέρει οι αρχαίοι Έλληνες είναι τα βασικά στοιχεία που πρέπει να αποκτήσουμε για να κάνουμε την ζωή μας καλύτερη και αυτό γίνεται μέσα από εσωτερική κατανόηση μα πάνω από όλα με την προσπάθεια μας να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας στη θέση που του αξίζει στην κοινωνία η οποία θα είναι μοναδική και διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη.
Η ευτυχία δεν κερδίζετε στις αγορές άσχετα από το πόσο διαφήμιση μπορεί να υπάρξει η οποία θα προσπαθήσει να μας πείσει για το αντίθετο, αυτό το βλέπουμε καθημερινά στην ίδια μας τη ζωή αλλά και τη ζωή των γύρω μας, μπορεί να υπάρξει μία προσωρινή ευχαρίστηση και ικανοποίηση αλλά τελικά τίποτα δεν θα σταματήσει την μεγάλη μας δίψα για κάτι καινούριο. Πουθενά όμως και κανένας άνθρωπος δεν θα κερδίσει από αυτά όλα πραγματικά. Ίσως θα πρέπει σταδιακά να αρχίσουμε να κατανοούμε ότι σημαντικά πράγματα σε αυτή τη ζωή και ανεκτίμητα είναι η ίδια μας η ζωή και η ζωή των ανθρώπων γύρω μας και μόνο από αυτούς μπορούμε να εισπράξουμε την πραγματική ευτυχία. Κανένα άρωμα η φανταχτερό ρούχο δεν θα κάνει τον άλλον να μας αγαπήσει απλά θα του κεντρίσει το ενδιαφέρον εξάλλου η ιστορία έχει δείξει ότι στο τέλος άλλα παίζουν ρόλο για μία πετυχημένη σχέση. Οι αδύνατες και οι παχουλές, οι πλούσιοι και οι φτωχοί, οι ντυμένοι σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας ή σύμφωνα με τη λαϊκή αγορά της γειτονιάς φαίνεται πως από τη ζωή έχουν κοινό μερίδιο στην ευτυχία και την δυστυχία. Η λύση μάλλον βρίσκεται κάπου αλλού και όχι στις δυνατότητες μας να αποκτήσουμε κάτι ακόμη άχρηστο πραγματικά για μας, κάτι τόσο ίσως ψεύτικο….