Όλο και μεγαλώνει το ποσοστό των παιδιών που έχουν προβληματική σχέση με τους γονείς τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που η απόρριψη είναι έντονη και βέβαια παράγοντας μεγάλης αστάθειας στη σχέση γονέα παιδιού αλλά και στο ζευγάρι. Η απόρριψη όμως του παιδιού έχει έρθει πάντα από την αποτυχία των γονέων να μπορέσουν να έρθουν σε ουσιαστική επαφή με το παιδί
Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει ανθρώπους να μοιράζονται μαζί μας ιστορίες για τα παιδικά τους χρόνια που μάλλον είναι περισσότερο δραματικά από ότι περιμέναμε. Βλέπουμε ότι αυτός ο άνθρωπος που κάποτε ήταν παιδί ακόμη και σήμερα δεν μπορεί να ξεπεράσει τον γονέα που ακύρωσε. Γιατί η ακύρωση από ένα παιδί προς το γονέα του είναι ίσως ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που μπορεί να κάνει κατά τη φάση της ανάπτυξης του. Χιλιάδες είναι οι ενήλικοι που δεν μπορούν να ξεπεράσουν τη σχέση που είχαν με τους γονείς τους σε μικρή ηλικία και ακόμη περισσότεροι είναι αυτοί που δεν έχουν την κατάλληλη ωριμότητα να ξεφύγουν από τις παγίδες και ζουν μόνιμα τον ίδιο εφιάλτη. Μάλιστα σύμφωνα με τη Ψυχανάλυση όχι μόνο μεταφέρουν το τραύμα αυτό στην ενήλικη ζωή τους αλλά τελικά επαναλαμβάνουν τη σχέση με το άτομο που είχαν ακυρώσει στο πρόσωπο ενός άλλου ανθρώπου.
- Ακατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον
Ξύλο, φωνές, γενικότερη βία (και λεκτική), κριτική αυστηρότητα και ανταγωνισμός μπορούν να οδηγήσουν το παιδί στη μετέπειτα ζωή του να ακυρώσει τον ένα ή και τους δύο γονείς. Πολλές φορές τα ζευγάρια που τσακώνονται προσπαθούν να βρουν το διαιτητή και δυστυχώς δεν είναι λίγες οι φορές που το παιδί γίνεται μπάλα σε έναν πόλεμο που κανείς δεν πρόκειται ποτέ να νικήσει. Άλλες φορές σε μικρή ηλικία ένας από τους δύο γονείς κάνει ψυχολογικό πόλεμο στο παιδί να μην εμπιστεύεται τον «εχθρό» γιατί κάνει κακό στο ίδιο τον γονέα. Ενώ όταν λίγο μεγαλώσει αρχίζουν και οι δύο και ζητάνε από το παιδί να διαλέξει μέρος. Αν μάλιστα διαλέξει μέρος το επόμενο κομμάτι είναι να πάρει και κάποια προνόμια από τον ένα γονέα και από τον άλλο να χάσει ακόμη και την καθημερινή επαφή. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλές φορές το παιδί δεν είναι απλά ακροατής μία σωματικής η λεκτικής βίας αλλά πολλές φορές γίνεται το άμεσο θύμα της εγκληματικής πράξης ενός από τους δύο γονείς. Μέσα από ένα τέτοιο περιβάλλον σαφώς και είναι δύσκολο το παιδί να θέλει να έχει επαφή με έναν τέτοιο γονέα. Πολλές φορές ακόμη και ο γονέας – θύμα αυτός δηλαδή που υπέμεινε την δυσάρεστη κατάσταση σε ένα πιθανό σενάριο όπου μόνο ο ένας θα έφταιγε πάλι μπορεί το παιδί να διακόψει την επαφή με τον γονέα γιατί δεν μπορεί να δεχτεί την αδυναμία και την ευθύνη που είχε ο αδύναμος γονέας ώστε να αντιμετωπίσει της δυσκολίες. Εξίσου σημαντικό είναι και ένα πιθανό διαζύγιο που μπορεί να είναι η λύση να γλυτώσει το παιδί από ένα δυσάρεστο περιβάλλον αλλά μην θεωρείτε ότι το παιδί ποτέ θα θεωρήσει ότι το διαζύγιο είναι καλό. Ότι και να κάνετε θα αποτελεί (με εξαίρεση ακραίες περιπτώσεις) ένα αποσταθεροποιητικό παράγοντα στη ζωή του που θα του δημιουργήσει άγχος. Αν δεν καταλάβει καλά γιατί γίνεται το διαζύγιο και πως οι γονείς και οι δύο θα το βοηθήσουν είναι πιθανόν να κατηγορήσει έναν από τους δύο γονείς για το διαζύγιο ενώ δεν είναι και λίγες οι φορές που οι ίδιοι οι γονείς σπρώχνουν τα παιδιά τους στο μίσος ενάντια στον άλλο γονέα.
- Σύγκρουση στην εφηβική ηλικία
Μόνο όσοι έχουν κάνει παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία τους μπορούν να καταλάβουν τη δυσκολία που έχει ένα παιδί και πως τελικά το ίδιο το παιδί σε ένα βαθμό αρχίζει και διαφωνεί με την εκάστωτε τάξη μέσα στο σπίτι. Το παιδί σύμφωνα με τον Erikson προσπαθεί να βρει την ταυτότητα του στην εφηβεία είναι μία περίοδος όπου πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί ψυχολογικά και να μπορέσει να βρει μέσα του τον πραγματικό του εαυτό να μπορέσει να βρει την ταυτότητα του. Σε αυτή τη κίνηση αρχίζει να γίνεται επιθετικό και να απαιτεί χώρο πολύ. Τα λάθη που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι είτε να αφήσουν πολύ χαλαρά τα σχοινιά με αποτέλεσμα το παιδί να χαθεί γιατί στην κοινωνία μέσα θα παρασυρθεί γιατί δεν θα έχει μία σταθερή κατεύθυνση, είτε ο γονέας να καταπιέσει τόσο πολύ το παιδί που τελικά να πνίξει την ίδια του την προσωπικότητα. Το βασικό κομμάτι είναι πάντα να υπάρχει ο σεβασμός για αυτό και …..
- Προσοχή στης κινήσεις των τρίτων
Πολλές φορές συγγενικά πρόσωπα και κυρίως οι παππούδες μπαίνουν στη μέση και προσπαθούν να διαχειριστούν αυτοί όπως αυτοί νομίζουν τη σχέση με το παιδί. Αυτό σημαίνει ότι στα μάτια του παιδιού οι γονείς χάνουν την εξουσία και τελικά την παίρνουν άλλοι που επειδή δεν είναι γονείς τελικά γίνεται αρκετό κακό από τη στιγμή που δεν υπάρχει κάποιον να κάνει τον γονέα μιας και ο γονέας πρέπει σε ένα βαθμό να έχει και τον έλεγχο του σπιτιού. Αυτό γίνεται ακόμη πιο έντονο όταν πιθανών οι γονείς του παιδιού δεν έχουν δουλειά και οι παππούδες αποκτούν τον έλεγχο επειδή δίνουν χρήματα. Αυτό θα μπορούσε να σκοτώσει κυριολεκτικά τη σχέση με το παιδί σας και να δείτε μία σημαντική αποστασιοποίηση σταδιακά απλά γιατί δεν θα σας ακούει όπως εσείς θα θέλατε. Το ακόμη χειρότερο είναι όταν αρχίζει κάποιος από το οικογενειακό περιβάλλον να σας μειώνει, αυτό μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σημαντικό θυμό στο παιδί είτε για τον γονέα αλλά και για το άλλο άτομο όπου μειώνει εσάς ή το σύντροφο σας. Με λίγα λόγια μην μπλέκετε πολύ κόσμο στα πόδια σας.
- Άμεσες και απλές λύσεις
Το παιδί δεν είναι ξαφνικά ο εχθρός σας, το ότι αποστασιοποιήθηκε από εσάς είναι ένα σημάδι ότι κάτι δεν έγινε σωστά και θα πρέπει να το διορθώσετε όσο είναι ακόμη νωρίς. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές τα παιδιά που έχουν χάσει οι γονείς τους τον έλεγχο είναι και αυτά που μπορεί να μπλέξουν σε περίεργα κυκλώματα, με ναρκωτικά, αλκοόλ και άλλες επικίνδυνες για το παιδί σας καταστάσεις.
Αν είναι σε μικρή ηλικία το παιδί φροντίστε να παίξετε μαζί του, να μάθετε τι του αρέσει, να δείτε μαζί τηλεόραση, να το διαβάσετε να του δώσετε να καταλάβει ότι θέλετε να είσθε κομμάτι της ζωής του και προσπαθήστε να βρείτε την ισορροπία ανάμεσα στην αυστηρότητα και την απόλυτη ελευθερία. Σε μεγαλύτερη ηλικία παιδιά τα πράγματα είναι πιο δύσκολα αλλά το σημαντικό εδώ είναι να δώσετε ποιοτικό χρόνο έτσι ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν ότι ενδιαφέρεστε για αυτά. Προσοχή όμως. Δεν σας ζητάω να υποδυθείτε ότι σας ενδιαφέρει το παιδί σας, αν το κάνετε αυτό θα φανεί, πρέπει να έχετε ειλικρινές ενδιαφέρον για το παιδί σας και να θέλετε να το ακούσετε πραγματικά και όχι για να βγάλετε λαυράκι επειδή το παιδί θα τολμήσει να σας ανοιχτεί. Ένα λάθος να κάνετε και είναι πιθανών να μην σας ξανά εμπιστευτεί ποτέ. Σαφώς οποιαδήποτε μορφή λεκτικής η σωματικής βίας μπορεί να βλέπει ή και ακόμη χειρότερα να δέχεται το ίδιο είναι απαράδεκτη και θα πρέπει να σταματήσει άμεσα. Τέλος όσα προβλήματα και να υπάρχουν μην πάψετε να προσπαθείτε πολλές φορές οι τραυματισμένες σχέσεις ετών θέλουν και αυτές το ανάλογο χρονικό διάστημα για να μπορέσουν να γιατρευτούν. Μην χάνετε το κουράγιο σας και την υπομονή σας. Κάποια στιγμή όλα θα αλλάξουν εξάλλου είναι γνωστό ότι όσο δεν φέρνει ο χρόνος τα φέρνει μία στιγμή!